“`html
Gayrimenkul Sektöründe Beklentiler: 2024 ve Ötesi
Gayrimenkul sektörü temsilcileri, 2024 yılı için konut arzı ve satışlarının artmasını öngörüyor.
Sektörün önemli sivil toplum kuruluşları, 2024 yılı analizlerinin yanı sıra 2025 yılı beklentilerini de açıkladı.
Gayrimenkul Yatırımcıları Derneği (GYODER) Başkanı Neşecan Çekici, 2024’teki konut satışlarının önceki yıla göre artacağını belirtti. Ocak ile Kasım ayları arasındaki dönemde el değiştirerek sahiplenen konut sayısının, 2023 yılı toplamını geçtiğini vurguladı.
Aralık verilerinin açıklanmasıyla, 2024 yılı konut satışlarının geçen yıla göre %17-18 oranında artış göstereceğini kaydeden Çekici, şöyle devam etti: “Geçtiğimiz yıl, deprem etkisi ve yüksek reel konut fiyatları gibi durumlarla karşı karşıyaydık. Ancak bu yıl konutların değerleri hemen hemen sabit kaldı, bu da satışların bu yıl daha iyi olacağına işaret ediyor. Türkiye’nin konut pazarı, Avrupa’da birinci, OECD ülkeleri arasında ise ABD’den sonra ikinci konumdadır.”
Faiz Oranlarının Etkisi
Çekici, konut kredi faizlerindeki düşüşün sektörde daha fazla canlılık yaratabileceğini ifade ederek, yüksek faiz oranlarının alıcıların yatırım kararlarını olumsuz etkilediğini belirtti. Doğru politikalarla gayrimenkulün yeniden güvenilir bir yatırım aracı olabileceğini söyledi.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın son faiz indirimini hatırlatan Çekici, “Uzmanlar bu indirimlerin devam edeceği yönünde öngörülerde bulunuyor. Faizlerin düşmeye başlamasıyla birlikte konut satışlarının artacağını ve ne kadar öngörülebilir bir ortam oluşursa üretimin hızlanacağını düşünüyoruz” şeklinde konuştu.
Çekici, Türkiye’nin yıllık konut üretim ihtiyacının 800-900 bin civarında olduğunu ancak mevcut üretimin yalnızca 500-600 bin düzeyinde kaldığını belirtti. Ayrıca depreme karşı acil bir dönüşüm gerektiren konutların bulunduğunu ve bu konunun acilen Türkiye’nin gündemine alınması gerektiğinin altını çizdi. “Kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve akademik çevrelerin bir araya gelmesi gerekiyor” dedi.
Kira Fiyatlarına Yeni Yaklaşım
GYODER Başkanı, barınma sorununa çözümler bulmak amacıyla GYODER Yeni Konut Modeli’ni geliştirdiklerini de hatırlattı. Bu modelle kira fiyatlarının yarıya indirilmesi ve kentsel dönüşüm sürecinin önünü açmayı hedeflediklerini söyledi.
Ajansların geleneksel rolünü üstlenen devletin, arsa maliyetlerini azaltarak konut üretim maliyetlerini dengelemeye çalıştığını belirten Çekici, “Devletin arsaları, gayrimenkul geliştiricilerine belirli bir süre için ödünç verilirse, hızlı bir üretim gerçekleştirilerek on binlerce konut inşa edilebilir” şeklinde ifade etti.
‘İpotekli Satış Oranı Düşük’
Konut Geliştiricileri ve Yatırımcıları Derneği (KONUTDER) Yönetim Kurulu Başkanı Ramadan Kumova, 2023 yılının ilk yarısının durgun, ikinci yarısının ise hareketli geçtiğini belirtti ve “2024’te konut satışlarının 1,4 milyonu aşmasını bekliyoruz” dedi.
Kumova, özellikle düşük ve orta gelir grubuna hitap eden markasız konutlarda önemli bir canlılık gözlemlendiğini dile getirdi. “Faiz, borsa, altın ve kripto yatırımlarından kazanan kişiler, konut fiyatlarındaki düşüşü fırsat bilerek alım yapıyor” dedi.
Konut Kredisi Faiz Oranlarında Düşüş Beklentisi
Kumova, uzun süre devam eden faiz artışlarının Aralık ayında sona ermesinin, konut kredisi faizlerinde indirimleri beraberinde getireceğini vurgulayarak, “Bu durumun olumlu etkileri olacaktır, ancak indirimlerin devam etmesi şart” ifadelerini kullandı.
Kumova, 2024 yılının ikinci yarısından itibaren beklentilere göre rakamların düzelmesini umut verici bulduğunu fakat mevcut olumlu havanın yanıltıcı olmaması gerektiğinin önemine dikkat çekti.
İkinci el konut stokunun ihtiyaçları karşılamaya devam ettiğini belirten Kumova, konut üretiminin teşvik edilmesi amacıyla uygun ekonomik şartların sağlanmasının kritik bir durum haline geldiğini dile getirdi.
Kumova, 2025 yılında konut arzında bir artış olabileceğini düşündüğünü belirtirken, mevcut projelerin hayata geçirilmeye başlanacağını fakat bu artışın sınırlı kalacağını öngördüğünü de sözlerine ekledi.
Arsa Maliyetlerinin Düşürülmesi Gerekiyor
KONUTDER Başkanı Kumova, sektörün karşılaştığı zorluklar arasında yüksek faiz oranları, maliyet artışları, yetersiz arsa temini ve dar gelir grubunun satın alma gücündeki düşüşü sıraladı. Faiz indirimlerinin başlayacak olmasının durumu iyileştirebileceğini ancak daha köklü çözümlere ihtiyaç duyulduğunu ifade etti.
Kumar, faiz oranlarındaki iyileşmenin yeni yatırımlar için kaynak oluşturma potansiyeli taşıdığını ve arsa maliyetlerini azaltacak formüller üzerinde araştırmalar yapılması gerektiğini vurguladı.
Kamu-özel işbirliğinin, sektördeki sorunları çözmek için en uygun yöntem olduğunu belirten Kumova, “Konut sahipliği oranı %56,1’e gerileyerek bu oran son 20 yılın en düşük seviyesidir” dedi. Bu doğrultuda TOKİ ile benzer bir modelin uygulanabileceğini vurgulayarak, dar gelirli vatandaşların barınma ihtiyaçlarının karşılanabileceğinin altını çizdi.
“`
